Dự án VP6 Linh Đàm Chung cư VP6 Linh Đàm

Thứ 6, 19/04/2024

Đang duyệt: Trang chủ Nhân lực - nhân tài

CÔNG TÁC CÁN BỘ NHIỆM KỲ ĐẠI HỘI XII CỦA ĐẢNG - NHÌN TỪ THÀNH CÔNG VÀ NHỮNG HẠN CHẾ

- Bài 1: Mở rộng dân chủ trong tiến hành công tác cán bộ

- Bài 2: Đẩy mạnh kiểm tra, giám sát và kỷ luật Đảng để sàng lọc, xây dựng đội ngũ

- Bài 3: Quyết liệt bịt "lỗ hổng" trong công tác nhân sự

- Bài 4: Đánh giá đúng cán bộ bằng tiêu chí và thực tiễn công tác

- Bài 5: Những đòi hỏi cấp thiết từ thực tiễn

Thời gian qua, Ban Chấp hành (BCH) Trung ương và các cơ quan chức năng đang tập trung chuẩn bị nhân sự cán bộ chiến lược cho nhiệm kỳ Đại hội XIII của Đảng và những năm tiếp theo. Điều đó đặt ra yêu cầu phải cẩn trọng nhìn lại cả thành công và thất bại trong lãnh đạo, chỉ đạo, tiến hành công tác cán bộ (CTCB) và xây dựng đội ngũ cán bộ (ĐNCB) trong nhiều nhiệm kỳ qua, nhất là nhiệm kỳ Đại hội XII để có được những kinh nghiệm, nhằm thực hiện tốt mặt công tác này trước yêu cầu mới của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

 

Bài 1: Mở rộng dân chủ trong tiến hành công tác cán bộ

Thời gian từ sau Đại hội XII của Đảng đến nay đủ để chúng ta nhìn lại và có thêm những kinh nghiệm trong quá trình chuẩn bị nhân sự cho Đại hội XII của Đảng. Kế thừa kinh nghiệm của các kỳ đại hội trước, cùng với sự chuẩn bị chủ động ngay từ nhiệm kỳ Đại hội XI để lại những bài học kinh nghiệm hết sức có giá trị trong tiến hành CTCB và xây dựng ĐNCB. Báo Quân đội nhân dân tiến hành khảo sát thực tế, bước đầu nhận thấy cả những thành công và hạn chế, khuyết điểm trong CTCB và xây dựng ĐNCB thời gian qua.

Công tác cán bộ nhiệm kỳ Đại hội XII của Đảng - nhìn từ thành công và những hạn chế
Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam khóa XII ra mắt Đại hội lần thứ XII của Đảng. Ảnh: qdnd.vn.

Công khai trong quy hoạch và sử dụng cán bộ

Để chuẩn bị nhân sự tham gia cấp ủy nhiệm kỳ khóa XII, từ cuối tháng 5-2014, Bộ Chính trị khóa XI đã ban hành Chỉ thị số 36-CT/TW về "Đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng". Trên cơ sở đó, Ban Tổ chức Trung ương có Hướng dẫn số 26 về CTCB. Cùng với đó, Bộ Chính trị khóa XI chủ trương mở rộng dân chủ trong tiến hành CTCB, chuẩn bị nhân sự, nhất là nhân sự cấp cao tham gia cấp ủy nhiệm kỳ khóa XII.

Ngay từ Hội nghị Trung ương (HNTƯ) 6, khóa XI, phát biểu bế mạc hội nghị, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng khẳng định: Lần đầu tiên Trung ương thảo luận và ra nghị quyết về xây dựng quy hoạch BCH Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư và các chức danh lãnh đạo chủ chốt của Đảng và Nhà nước. Việc xây dựng và thực hiện quy hoạch được xác định đặt dưới sự lãnh đạo tập trung, thống nhất của BCH Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư; bảo đảm nguyên tắc tập trung dân chủ, công tâm, minh bạch, khách quan; lấy quy hoạch BCH Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư và các chức danh lãnh đạo chủ chốt của Đảng, Nhà nước làm cơ sở cho công tác nhân sự BCH Trung ương tại Đại hội Đảng toàn quốc.

Qua thực tiễn, BCH Trung ương khóa XI nhận rõ: ĐNCB cấp Trung ương, cấp chiến lược có vai trò, vị trí hết sức quan trọng, nhưng chưa được xây dựng một cách cơ bản, nhất là việc mở rộng dân chủ. Công tác quy hoạch cán bộ mới tập trung thực hiện ở địa phương, chưa thực hiện được ở cấp Trung ương, dẫn đến sự hụt hẫng, chắp vá, không đồng bộ và thiếu chủ động trong bố trí, phân công cán bộ. Chính vì vậy, những bước phát triển trong công tác quy hoạch cán bộ chiến lược nói riêng, CTCB nói chung (cho nhiệm kỳ mới) của nhiệm kỳ Đại hội XI và các HNTƯ khóa XI là đáp ứng đòi hỏi của thực tiễn CTCB. Bởi vậy, tại các kỳ HNTƯ khóa XI, những vấn đề liên quan đến công tác nhân sự được Trung ương bàn bạc, thảo luận công khai, dân chủ. Những trường hợp cụ thể còn có ý kiến khác nhau đều được Trung ương biểu quyết bằng phiếu kín để bảo đảm tính công tâm, khách quan, dân chủ. Trước đây, phần việc này Trung ương thường giao Bộ Chính trị, Ban Bí thư đảm nhiệm.

Bám sát tinh thần chỉ đạo đó, Trung ương, các đảng bộ trực thuộc Trung ương cùng các cấp ủy đã thống nhất nhận thức và hành động, tập trung sức lãnh đạo chăm lo, tạo nguồn, giới thiệu quy hoạch, bổ sung quy hoạch cán bộ chiến lược nên nguồn cán bộ được quy hoạch cấp chiến lược tại Đại hội XII về cơ bản một chức danh có thể có nhiều người được quy hoạch, một người có thể được quy hoạch nhiều chức danh, do vậy không bị hẫng hụt, không thiếu cán bộ.

Công tác chuẩn bị nhân sự chiến lược cho Đại hội XII được cụ thể hóa hơn tại HNTƯ 11, khóa XI, diễn ra từ ngày 4 đến 7-5-2015. Hội nghị tập trung xác định tiêu chuẩn Ủy viên BCH Trung ương khóa XII, thống nhất xây dựng tiêu chí Ủy viên BCH Trung ương, trong đó chỉ rõ là: “... Có trí tuệ, tầm nhìn, tư duy chiến lược để tham gia hoạch định đường lối, chính sách và sự lãnh đạo tập thể của BCH Trung ương…”. Theo Trung tướng Trần Quang Phương, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Đảng ủy, Chính ủy Quân khu 5 thì đó là những tiêu chuẩn hết sức cơ bản, cần thiết trong nhân cách của Ủy viên BCH Trung ương; thể hiện quyết tâm chính trị lớn của Trung ương trong lựa chọn nhân sự nhiệm kỳ mới. Những tiêu chuẩn này chính là mực thước, là căn cứ giúp Trung ương, hệ thống chính trị và quần chúng nhân dân lựa chọn được những cán bộ ưu tú nhất cho Đảng.

Công tác chuẩn bị nhân sự Trung ương cho nhiệm kỳ Đại hội XII còn được thể hiện rõ nét trong việc Trung ương lãnh đạo thực hiện khá tốt những vấn đề liên quan đến chính sách cán bộ. Ban Tổ chức Trung ương tham mưu cho Bộ Chính trị ban hành hướng dẫn; Chính phủ ban hành nghị định, quy định về chính sách đối với cán bộ không tái cử, tạo điều kiện bố trí, sắp xếp cho những cán bộ còn đủ điều kiện; những đồng chí có nguyện vọng nghỉ hưu theo chế độ chờ đến tuổi nghỉ hưu đều được thực hiện chính sách. Điều này góp phần làm tốt công tác tư tưởng cho cán bộ chiến lược nói riêng, cán bộ nói chung, giúp tình hình sau đại hội ổn định. Bám sát các nguyên tắc và các chính sách cán bộ, hầu hết các cấp ủy đã làm tốt công tác đánh giá, thực hiện đúng quy trình, bảo đảm phát huy dân chủ, từ đó lựa chọn, giới thiệu được các đồng chí dự kiến tham gia Bộ Chính trị, Ban Bí thư và các vị trí, chức danh của Đảng.

Tuy vậy, nhìn lại quá trình tiến hành công tác quy hoạch cũng nhận rõ những mặt hạn chế rất đáng lưu tâm. Đó là tình trạng đánh giá, lựa chọn cán bộ chưa thật chính xác, còn yếu về năng lực, trình độ, uy tín, dẫn đến việc bổ nhiệm một số cá nhân không xứng đáng, thậm chí vi phạm kỷ luật Đảng, pháp luật Nhà nước vào các vị trí lãnh đạo quan trọng của Đảng, Nhà nước; cán bộ chủ chốt ở một số địa phương, ngành. Một số bộ, ngành, địa phương do sự chuẩn bị nhân sự chưa tốt dẫn đến tình trạng bố trí cán bộ không đúng quy hoạch. Đó là lý do dẫn đến thực tế, chỉ trong hơn hai năm, Trung ương buộc xử lý kỷ luật, đưa ra khỏi tập thể Bộ Chính trị một cá nhân, đưa hai cán bộ ra khỏi BCH Trung ương khóa XII; một số Ủy viên Trung ương Đảng vi phạm kỷ luật, phải xử lý... Cùng với đó, dư luận cũng băn khoăn về các yếu tố liên quan đến phẩm chất cán bộ, như: Mối quan hệ của vợ, con và người thân của cán bộ; tính trung thực trong kê khai tài sản... Từ những hạn chế, thiếu sót ấy cần được các cấp ủy từ Trung ương đến cơ sở nhìn nhận một cách thẳng thắn để thấy rõ yêu cầu cần tiếp tục nâng cao toàn diện chất lượng cán bộ nói chung, cán bộ chiến lược nói riêng.

Chủ động kiện toàn tổ chức, liên tục rà soát và bổ sung quy hoạch

Một vấn đề trong CTCB là Trung ương và các cấp đã khẩn trương kiện toàn tổ chức bộ máy và nhân sự sau Đại hội XII, như phân công công tác đối với các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên BCH Trung ương; tham mưu để Bộ Chính trị, Ban Bí thư điều động, phân công, bố trí, sắp xếp cán bộ và thực hiện chế độ, chính sách đối với cán bộ. Chuẩn bị nhân sự bầu cử đại biểu Quốc hội, đại biểu hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2016-2021. Thời gian tuy gấp, nhưng dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự đồng thuận của nhân dân, các địa phương, đơn vị đã tổ chức bầu cử thành công và nhanh chóng kiện toàn nhân sự cấp cao của các cơ quan nhà nước và chính quyền các địa phương, được dư luận đồng tình, đánh giá cao.

Việc Trung ương quyết định kiện toàn nhân sự sớm (trước khoảng 5 tháng, vì tháng 7-2016 tiến hành bầu cử Quốc hội khóa XIV) là quyết định phù hợp, đáp ứng yêu cầu thực tiễn. Theo đồng chí Hồ Mẫu Ngoạt, Chánh Văn phòng Tổng Bí thư, Trợ lý Tổng Bí thư: Trong nhiều nhiệm kỳ trước đây, thời gian giữa đại hội Đảng toàn quốc (các khóa) thường cách cuộc bầu cử Quốc hội khóa mới trên dưới một năm, dẫn đến khó khăn khách quan trong phân công, bổ nhiệm cán bộ chủ chốt ở vị trí công tác mới. Nhiều năm, cán bộ mới thì chờ được bổ nhiệm, cán bộ cũ thì chờ bãi nhiệm, sinh ra sự lãng phí vô hình, nhất là tạo "khoảng trống quyền lực". Chính vì vậy, HNTƯ 4, khóa X chủ trương rút ngắn thời gian giữa đại hội Đảng và bầu cử Quốc hội khóa mới xuống như hiện nay để tháo gỡ một phần nghịch lý, nhưng chưa quyết định việc bầu cử sớm các vị trí chủ chốt của Quốc hội, Nhà nước và Chính phủ... Do vậy, quyết định lần này về CTCB chiến lược được cho là rất quyết liệt, mạnh mẽ.

Nhiều ý kiến cho rằng, quyết định bầu cử sớm, nhanh chóng kiện toàn bộ máy nhân sự là cách làm mang đến nhiều kết quả đáng ghi nhận, tuy vậy rất cần sự nghiên cứu đồng bộ để tránh những vấn đề nảy sinh. Để hoàn thiện phần việc này, các cơ quan chức năng của Trung ương cần chủ động nghiên cứu về cách thức, quy trình để vừa đúng nguyên tắc Đảng, quy định pháp luật, vừa nâng cao hiệu quả CTCB trong tình hình mới.

Sau nửa nhiệm kỳ thực hiện Nghị quyết Đại hội XII cho thấy: Một điều quan trọng thể hiện sự dũng cảm, quyết liệt của Đảng là dám nhìn thẳng vào sự thật về chất lượng ĐNCB. Nói cách khác là Trung ương đã làm tốt việc giám sát quy hoạch, bổ sung quy hoạch, thậm chí điều chỉnh quy hoạch khi phát hiện cán bộ được quy hoạch có những dấu hiệu suy thoái về đạo đức, lối sống, vi phạm kỷ luật thì kịp thời đưa ra khỏi quy hoạch và bổ sung các nguồn kế cận, kế tiếp...

Tuy vậy, liên quan đến phần việc này, cần thấy rằng công tác giám sát quy hoạch, rà soát quy hoạch chưa được các cấp tiến hành một cách căn cơ; việc bổ sung quy hoạch có thời điểm còn thụ động; thường được tiến hành sau khi có cán bộ đương chức bị vi phạm kỷ luật đến mức phải xử lý. Nhận thức về công tác quy hoạch cán bộ chưa có sự chuyển biến mạnh mẽ, đồng đều giữa các cấp ủy và các ngành, các cấp. Ở nhiều cơ quan, địa phương vẫn còn tư duy phiến diện, cho rằng công tác quy hoạch là của cấp trên, cấp phó là cán bộ dự bị cho cấp trưởng, nên số lượng cán bộ được quy hoạch còn ít; có cơ quan, đơn vị thực hiện quy hoạch không đồng bộ từ dưới lên, nên việc phát hiện, chuẩn bị nguồn nhân sự để đưa vào quy hoạch còn hạn chế; một số đơn vị còn ngại khó, lúng túng về quy trình và phương pháp thực hiện; tiến độ thực hiện tại nhiều nơi còn chậm; công tác rà soát, đánh giá bổ sung quy hoạch hằng năm còn hạn chế.

Khi tham gia vào Đề án Trung ương 7, khóa XII về "Tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược đủ năng lực, phẩm chất và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ" được tổ chức ngày 15-3-2018, đồng chí Hoàng Trung Hải, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Hà Nội và các đại biểu đã chỉ ra nhiều yếu kém trong nhận xét, đánh giá cán bộ trước khi tiến hành quy hoạch. Nhiều cán bộ được quy hoạch chất lượng còn có mặt hạn chế, chưa thật sát, đúng năng lực, sở trường, chưa sát với quá trình rèn luyện, mức độ thực hiện nhiệm vụ của cán bộ, do tính tự giác nhận xét, đánh giá của cán bộ chưa cao. Cùng với đó, còn có biểu hiện lúng túng, tình trạng nể nang, hình thức trong tự phê bình và phê bình. Mặt khác, do tiêu chí đánh giá chưa cụ thể cho từng chức danh cán bộ, một số trường hợp sau khi được quy hoạch phát hiện có vi phạm phải đưa ra hoặc khi chuẩn bị đề bạt, bổ nhiệm mới phát hiện được những sai phạm.

Công tác quy hoạch cán bộ ở nhiều đơn vị chủ yếu mới chỉ đáp ứng được yêu cầu trước mắt, việc xây dựng nguồn cán bộ lâu dài rất thiếu bài bản. Việc thực hiện công tác quy hoạch cán bộ tại các sở, ngành chưa đáp ứng yêu cầu: Nguồn cán bộ dự bị các chức danh diện ban thường vụ tỉnh ủy, thành ủy quản lý còn lớn tuổi, tỷ lệ cán bộ dự bị trên 50 tuổi còn cao; số cán bộ trẻ dưới 35 tuổi chiếm tỷ lệ rất thấp; cơ cấu cán bộ dự bị chưa bảo đảm 3 độ tuổi để có sự kế thừa, kế cận, kế tiếp... Một số đơn vị, địa phương chưa xây dựng kế hoạch cụ thể để triển khai thực hiện công tác vận hành sau quy hoạch, nhất là việc đào tạo, bồi dưỡng, bố trí cán bộ sớm tiếp cận chức danh được quy hoạch hoặc luân chuyển để rèn luyện thông qua thực tiễn ở cơ sở; một số đơn vị, địa phương còn cầu toàn trong đề bạt, bổ nhiệm cán bộ nên có khó khăn trong công tác chuẩn bị nhân sự cấp ủy, nhất là cán bộ trẻ tuổi, cán bộ nữ.

“Có thể nói, xây dựng Đảng rốt cuộc là xây dựng tổ chức và xây dựng con người, bảo đảm thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị, đường lối chính trị trong mỗi giai đoạn cách mạng. Lâu nay chúng ta thường nói, sau khi có đường lối đúng thì cán bộ đóng vai trò quyết định việc tổ chức thực hiện đường lối. Nhưng mặt khác, lại phải thấy, nhiều khi cán bộ quyết định cả việc định ra đường lối; cán bộ nào thì đường lối ấy. Chúng ta càng ngày càng thấm thía "cán bộ là cái gốc của mọi công việc", "là nguyên nhân của mọi nguyên nhân”... (Trích phát biểu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng).

 

Bài 2: Đẩy mạnh kiểm tra giám sát và kỷ luật Đảng để sàng lọc, xây dựng đội ngũ

Như bài trước đã đề cập: Trong hai năm qua, một số cán bộ cấp cao, cán bộ chiến lược vi phạm đã bị Trung ương kỷ luật, thậm chí bị xử lý theo quy định của pháp luật. Điều đó khẳng định Đảng ta rất quyết tâm và mạnh tay trong sàng lọc, thải loại cán bộ hỏng, nhưng cũng cho thấy rõ những "lỗ hổng" trong công tác cán bộ (CTCB).

Điểm mặt “một bộ phận không nhỏ”

Tại Hội nghị Trung ương (HNTƯ) 6, khóa XI cách đây gần 6 năm (tháng 10-2012), phát biểu bế mạc, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã thể hiện sự băn khoăn khi Nghị quyết Trung ương (NQTƯ) 4, khóa XI chậm đi vào cuộc sống. Thời điểm ấy, dư luận xã hội xôn xao ngờ vực: Một bộ phận không nhỏ cán bộ thoái hóa, biến chất... được nghị quyết này xác định đang ở đâu, khi mà Đảng đã quyết liệt, ráo riết tiến hành nhiều đợt tự phê bình và phê bình ở tất cả các cấp?

Câu hỏi tưởng chừng như khó đưa ra đáp án ấy, thì nay được minh chứng bằng những số liệu rõ ràng và những nhân vật cụ thể. Trong 5 năm (chủ yếu là 4 năm thực hiện NQTƯ 4, khóa XI, toàn Đảng đã xử lý kỷ luật gần 1.400 tổ chức đảng và hơn 74.000 đảng viên ở các cấp. Trong số đảng viên bị kỷ luật, có 82 tỉnh ủy viên và tương đương; hơn 1.500 huyện ủy viên và tương đương; gần 3.000 đảng viên bị kỷ luật bằng hình thức cách chức; hơn 8.700 người bị khai trừ ra khỏi Đảng và hơn 4.300 cán bộ, đảng viên phải xử lý bằng pháp luật. Cùng với đó, chỉ tính từ sau Đại hội XII của Đảng (tháng 1-2016) đến nay, Đảng ta đã kỷ luật hàng chục cán bộ cao cấp từ hình thức khiển trách trở lên. Đó là những cán bộ lãnh đạo đương chức ở các địa phương: TP Hồ Chí Minh, TP Đà Nẵng, TP Hải Phòng, Đồng Nai, Hậu Giang và cán bộ lãnh đạo các bộ: Công Thương, Nội vụ; lãnh đạo Liên minh Hợp tác xã Việt Nam. Không những vậy, một số cán bộ cấp cao nghỉ hưu cũng bị xử lý kỷ luật do có sai phạm trong thời gian đương chức, như: Nguyên lãnh đạo các tỉnh, thành phố: Hậu Giang, Bình Định, Gia Lai, Hải Phòng, Quảng Nam, Đắc Lắc và nguyên lãnh đạo: Ban Tổ chức Trung ương, Bộ Công Thương, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Ban chỉ đạo Tây Nam Bộ... Ngoài ra, hàng loạt cán bộ đương chức hay từng giữ chức vụ chủ tịch hội đồng thành viên, tổng giám đốc của một số tập đoàn kinh tế lớn cũng bị xử lý kỷ luật, có người đã bị khởi tố hình sự. Đặc biệt, Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã kiên quyết cho thôi Ủy viên Bộ Chính trị đối với một cá nhân; cho thôi Ủy viên Trung ương Đảng đối với một số cá nhân do vi phạm các khuyết điểm nghiêm trọng gây ảnh hưởng đến uy tín của Đảng và đội ngũ cán bộ (ĐNCB). Việc xử lý ấy dù không ai muốn nhưng thực sự là điều cần thiết, vừa để giữ nghiêm kỷ luật Đảng, vừa để làm trong sạch bộ máy.

Bài 2: Đẩy mạnh kiểm tra giám sát và kỷ luật Đảng để sàng lọc, xây dựng đội ngũ
Ảnh minh họa: Tạp chí Tuyên giáo.

Điểm lại những con số cán bộ, đảng viên vi phạm kỷ luật nêu trên để thấy rõ hơn việc cần thiết phải nâng cao hơn nữa chất lượng lãnh đạo, tổ chức thực hiện CTCB và xây dựng ĐNCB của Đảng nói chung, mỗi cấp ủy, tổ chức đảng nói riêng. Nhà báo Nhị Lê, Phó tổng biên tập Tạp chí Cộng sản từng chia sẻ: Chính những hạn chế trong thực hiện quy trình CTCB, nhất là việc thẩm định, đánh giá cán bộ của cấp ủy, tổ chức đảng tạo ra kẽ hở cho tham nhũng, tiêu cực, lợi ích nhóm của một bộ phận cán bộ.

Nhận thấy những hạn chế trong CTCB và xây dựng ĐNCB, suốt 27 tháng qua kể từ sau Đại hội XII, BCH Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã quyết liệt triển khai các biện pháp khắc phục, kiên quyết xử lý những cán bộ, đảng viên vi phạm (kể cả cán bộ đương chức, cán bộ đã nghỉ hưu, nghỉ chế độ). Minh chứng là, Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã họp 23 kỳ kể từ sau Đại hội XII. Kỳ họp nào kết thúc cũng có những “tin nóng”, có những cá nhân, tập thể bị xử lý kỷ luật. Các kết quả kiểm tra, giám sát và xử lý đảng viên vi phạm được công khai ở mức độ khá chi tiết trên hệ thống truyền thông trong nước và quốc tế.

Nhìn lại các vụ án, sự vụ, sự việc liên quan đến CTCB, những thông tin và kết quả đạt được, cho thấy nhiều bài học giá trị trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo khắc phục những hạn chế, yếu kém trong CTCB. Thế nhưng, đây cũng chỉ là một số ví dụ tiêu biểu, một số kết quả bước đầu và nhất thiết không được thỏa mãn dừng lại như cách đặt vấn đề của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. Do vậy, chống tiêu cực trong CTCB muốn thành công rất cần sự vào cuộc đồng bộ, mạnh mẽ hơn nữa của cả hệ thống chính trị. Cùng với đó, Đảng phải tiếp tục dựa vào dân để giám sát, lựa chọn, giới thiệu cán bộ, “biến hàng trăm, hàng triệu con mắt, lỗ tai cảnh giác của quần chúng thành những ngọn đèn pha soi sáng khắp mọi nơi, không để cho tệ tham ô, lãng phí, quan liêu còn chỗ ẩn nấp”, như Bác Hồ từng căn dặn.

Trong tình hình mới, khi mà các hành vi lợi dụng quy trình, luồn lách vào khe hở công tác nhân sự, hình thành lợi ích nhóm trong CTCB ngày càng tinh vi, phức tạp thì công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật của Đảng càng phải quyết liệt, kịp thời, nghiêm minh. Loại bỏ khỏi đội ngũ của mình những người suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống; thẳng tay cắt bỏ "u nhọt" và trừng phạt nghiêm khắc những phần tử cơ hội, biến chất, tham nhũng... Những biện pháp đó, việc làm đó không làm cho Đảng ta yếu đi, mà chắc chắn sẽ làm cho Đảng ngày càng trong sạch, vững mạnh. 

Biết dựa vào dân, phát huy vai trò của nhân dân

GS, TS Phùng Hữu Phú, Phó chủ tịch Thường trực Hội đồng Lý luận Trung ương cho rằng: Nếu việc kỷ luật cán bộ đúng bản chất kỷ luật tự giác, nghiêm minh, sẽ tạo nên môi trường tốt nhất để phát huy dân chủ, tạo động lực cho cán bộ phấn đấu, tưởng thành. Đó cũng là cách chúng ta khắc phục triệt để tình trạng để cán bộ "tự bơi", tự tìm kiếm, vận động để "phát triển" như ở một số nơi thời gian qua.

Để xảy ra tiêu cực trong CTCB không chỉ "giúp" người xấu thăng tiến, mà còn khiến cán bộ tốt thui chột ý chí phấn đấu, đánh mất niềm tin vào tổ chức, vào tập thể. Tiêu cực trong CTCB dẫn đến tình trạng một số người không vững vàng về tư tưởng chính trị, qua đó mà suy nghĩ tiêu cực, bi quan, bè phái, mất đoàn kết; nhiều trường hợp bị kích động trở thành kẻ chống đối, cơ hội chính trị, “trở cờ”, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”. Đó là những điều hết sức nguy hại, nếu không sớm có giải pháp khắc phục sẽ là nguy cơ lớn đối với Đảng, với chế độ xã hội chủ nghĩa.

Thực tế cho thấy, công tác kỷ luật cán bộ của Đảng, nhất là từ đầu nhiệm kỳ Đại hội XII đến nay, mang đến nhiều hiệu ứng tích cực. Trước hết, góp phần cảnh tỉnh, cảnh báo, răn đe, khắc phục, sửa chữa những hạn chế, khuyết điểm trong ĐNCB, đảng viên, từng bước ngăn chặn và đẩy lùi tiêu cực, lập lại trật tự, kỷ cương trong Đảng và hệ thống chính trị; tạo được sự chuyển biến bước đầu ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong cán bộ, đảng viên. Đồng thời, khắc phục được một số hạn chế, khuyết điểm trong CTCB và thực hiện các nguyên tắc tổ chức, sinh hoạt đảng, nhất là nguyên tắc tập trung dân chủ, tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách.

Từ việc duy trì "kỷ luật thép" trong Đảng giúp ĐNCB, đảng viên, cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp quan tâm, coi trọng nhiều hơn đến việc rèn luyện phẩm chất đạo đức cách mạng và năng lực công tác; chú trọng nâng cao tinh thần trách nhiệm, năng lực lãnh đạo, chỉ đạo thực tiễn; có những đổi mới về lề lối và phong cách làm việc. Cán bộ, đảng viên đã tự giác tự phê bình, nghiêm khắc với bản thân hơn trước, giữ gìn đạo đức, lối sống, bước đầu tự sửa chữa khuyết điểm, tự điều chỉnh hành vi và các hoạt động trong thực tiễn công tác và cuộc sống của bản thân, gia đình, vợ chồng, con cái, người thân, tạo được uy tín đối với quần chúng. 

Bên cạnh những thành quả và hiệu quả rất lớn trong công tác kiểm tra giám sát và thi hành kỷ luật Đảng, thời gian qua vẫn còn những hạn chế, vướng mắc nảy sinh cần sớm có giải pháp khắc phục. Thực tiễn cho thấy, gần đây nhiều vụ án tiêu cực được đưa ra xử lý, nhưng ít thấy đề cập đến trách nhiệm của cấp ủy, tổ chức đảng trong đánh giá, thẩm định chất lượng cán bộ trước khi giới thiệu để cấp trên bổ nhiệm, đề bạt. Cũng hiếm thấy cấp trên trực tiếp phát hiện cấp dưới sai phạm để xử lý và càng hiếm có chuyện cấp dưới phát hiện cấp trên sai phạm để phê bình, tố giác. Phần lớn, các vụ việc tiêu cực, vi phạm của cán bộ, đảng viên đều do nhân dân và báo chí phản ánh, tố giác. Bởi vậy, vấn đề đặt ra đối với mỗi cấp ủy, tổ chức đảng khi đánh giá cán bộ là cần phát huy tốt hơn nữa vai trò của quần chúng nhân dân. Thậm chí, trong nhiều trường hợp, cấp ủy, tổ chức đảng cần phân tích kỹ dư luận xã hội có liên quan đến cán bộ, nhất là về phẩm chất, năng lực, đạo đức của cán bộ. Sẽ là không sai nếu cho rằng, một số cán bộ có thể rất khéo che đậy hành vi khuyết điểm của mình ở cơ quan, đơn vị; nhưng sẽ không thể giấu được những vi phạm khuyết điểm trong mắt của nhân dân.

Vậy, vì sao phần lớn sai phạm của cán bộ chỉ được phát hiện từ nhân dân, từ báo chí? Qua nghiên cứu thực tế, thấy rằng: Nguyên nhân trước hết xuất phát từ chính sự đan xen lợi ích (lợi ích nhóm). Vì cán bộ, đảng viên sợ ảnh hưởng đến lợi ích nên nhiều người không muốn đấu tranh với sai trái, tiêu cực trong cơ quan, đơn vị, nhất là người đứng đầu. Phần khác, số đông cán bộ, đảng viên ngại phê bình là do sợ bị trù dập, chèn ép; muốn an phận, thủ thường... Đồng chí Nguyễn Đình Hương, nguyên Phó trưởng ban Tổ chức Trung ương, nguyên Trưởng ban Bảo vệ Đảng cho rằng, những biểu hiện nói trên không bỗng nhiên xuất hiện, mà có quá trình tích tụ như một ung nhọt nhỏ rồi phát triển qua nhiều giai đoạn. Kể từ sau Đại hội XII đến nay, những biểu hiện này được khắc phục phần nhiều. Nhưng trước yêu cầu của thực tiễn, Đảng cần tiếp tục làm mạnh tay, bài bản hơn nữa. Cũng cần chú ý đến việc giải quyết hài hòa mối quan hệ giữa duy trì nghiêm kỷ luật Đảng với bảo đảm môi trường lạc quan, phấn chấn trong công tác, cống hiến của số đông cán bộ, đảng viên.

Quyết tâm của Đảng trong phát hiện, xử lý cán bộ vi phạm kỷ luật là điều được dư luận hết sức quan tâm và được nhân dân ghi nhận, góp phần củng cố niềm tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý, điều hành của Nhà nước. Tuy nhiên, để phần việc này mang lại hiệu quả thiết thực, các cấp ủy, tổ chức đảng phải phát huy hơn nữa vai trò giám sát, phản biện của nhân dân. Theo đó, từng tổ chức, cơ quan, đơn vị cần nghiên cứu, có hình thức phù hợp, hiệu quả trong tiếp thu, lắng nghe ý kiến phản biện của nhân dân đối với cán bộ ở từng cấp, nhất là những cán bộ trong diện quy hoạch hoặc trước khi được đề bạt, bổ nhiệm. Đành rằng, từ trước tới nay, thực hiện quy định của Đảng, cán bộ trước khi bổ nhiệm đều được cấp ủy, tổ chức đảng (cả nơi công tác và nơi ở) đánh giá; đều tiến hành lấy phiếu tín nhiệm của ĐNCB chủ chốt. Nhưng thực tiễn việc phát huy hiệu quả chưa cao. Tỷ lệ cán bộ được tín nhiệm ở mức nào cũng không được các cơ quan chức năng công bố. Bởi vậy, cần phải mở rộng tính dân chủ cao hơn; đồng thời tôn trọng tất cả những ý kiến có liên quan đến cán bộ.

Mặt khác, không vì cơ cấu, độ tuổi, hoặc để đạt được những kết quả trước mắt, mà đơn giản, bỏ qua những khuyết điểm của cán bộ. Thực tiễn từ chất lượng cán bộ và xây dựng ĐNCB nhiệm kỳ Đại hội XII đến nay cho thấy: Hầu hết số cán bộ phải xử lý đều vi phạm ở những giai đoạn trước; thậm chí không ít trường hợp có dư luận không tốt. Tuy nhiên, cần phải thẳng thắn thừa nhận rằng, cũng có trường hợp, bằng những vỏ bọc hết sức tinh vi khiến tổ chức chưa đánh giá đúng, chưa thấy được khuyết điểm trong quá trình lựa chọn, bổ nhiệm; nhưng cũng không phải không có trường hợp, cán bộ "đang có vấn đề", đang được các cơ quan chức năng điều tra, làm rõ, vẫn được tổ chức cất nhắc, bổ nhiệm. Đó chính là bài học đau xót trong CTCB và xây dựng ĐNCB cho nhiệm kỳ Đại hội XII. Bài học thất bại này cần được Đảng nhìn nhận, phân tích để có những giải pháp hữu hiệu trong lãnh đạo, chỉ đạo, tiến hành CTCB và xây dựng ĐNCB cho nhiệm kỳ Đại hội XIII và những năm tiếp theo. 

"Kiên quyết khắc phục những yếu kém trong CTCB và quản lý cán bộ; xây dựng ĐNCB, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp có bản lĩnh chính trị vững vàng, có đạo đức, trách nhiệm, năng lực và động cơ đúng đắn, thực sự tiên phong, gương mẫu, luôn đặt lợi ích của tập thể, quốc gia, dân tộc lên trên lợi ích cá nhân, thực sự là cán bộ của dân, phục vụ nhân dân. Củng cố niềm tin của nhân dân đối với Đảng". (Trích: NQTƯ 4, khóa XII về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng).

 

Bài 3: Quyết liệt bịt "lỗ hổng" trong công tác nhân sự

“Công tác cán bộ còn nhiều khe hở, lỗ hổng, tồn tại nhiều hạn chế, yếu kém; chưa có cơ chế để kiểm soát quyền lực, chống chạy chức, chạy quyền một cách hiệu quả.

Tại sao có hiện tượng đề bạt, cất nhắc nhiều người nhà, người thân quen mặc dù không đủ tiêu chuẩn? Vì sao cứ nói bổ nhiệm đúng quy trình nhưng kết quả thực tế bố trí cán bộ lại là sai...?”-Câu hỏi ấy của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng cũng chính là đòi hỏi của thực tiễn khách quan, kích thích và tạo động lực để các cấp ủy, tổ chức đảng tập trung lãnh đạo, chỉ đạo khắc phục hạn chế, tồn tại trong tiến hành công tác cán bộ (CTCB) thời gian tới.

Thể chế hóa tròn khâu

Đồng chí Nguyễn Minh Trứ, Trưởng ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Ninh Thuận, đánh giá: Trong chưa đầy nửa đầu nhiệm kỳ, Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã xây dựng, ban hành nhiều văn bản, chỉ thị, nghị quyết liên quan đến CTCB. Đáng nói hơn, việc xây dựng văn bản, chỉ thị, nghị quyết; thể chế hóa đường lối, chủ trương của Đảng được tiến hành bài bản, bám sát các khâu, các bước, các mặt, lĩnh vực của CTCB. Đó là những giải pháp cần thiết để Đảng khắc phục triệt để những hạn chế trong CTCB và xây dựng đội ngũ cán bộ (ĐNCB) thời gian qua.

Bài 3: Quyết liệt bịt "lỗ hổng" trong công tác nhân sự
Quang cảnh Đại hội XII của Đảng. Ảnh: infonet.vn

Tại Hội nghị toàn quốc tổng kết công tác tổ chức xây dựng Đảng năm 2017, đại biểu là lãnh đạo 63 tỉnh, thành phố đều bày tỏ ấn tượng và ghi nhận những nỗ lực của cơ quan Trung ương trong việc tham mưu ban hành nghị quyết, chỉ thị, quy chế, quy định liên quan đến CTCB. Theo đồng chí Nguyễn Thanh Bình, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó trưởng ban Thường trực Ban Tổ chức Trung ương, riêng về CTCB, ngành tổ chức xây dựng Đảng đã tham mưu xây dựng hàng loạt văn bản quan trọng, tập trung khắc phục hạn chế, sơ hở để CTCB và quản lý ĐNCB ngày càng căn cơ hơn, nền nếp hơn, bài bản và hiệu quả hơn; bảo đảm dân chủ, công khai, minh bạch, khách quan; góp phần kiểm soát quyền lực, ngăn chặn tệ chạy chức, chạy quyền trong công tác tổ chức, cán bộ. Đáng ghi nhận là việc đề xuất, sửa đổi, bổ sung mới các văn bản của Đảng được tiến hành đồng bộ, phù hợp và có lộ trình cụ thể; việc ban hành mới các quy định của Đảng và Nhà nước theo hướng đề cao trách nhiệm, quyền hạn của người đứng đầu trong mối quan hệ giữa tập thể và cá nhân bước đầu đạt nhiều kết quả rõ rệt.

Theo khảo sát của chúng tôi, hơn hai năm qua, Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư và Ban Tổ chức Trung ương đã ban hành hàng chục quy định, văn bản, với tính hệ thống hóa rất cao, tiêu biểu là: Chủ trương, quy định về luân chuyển cán bộ, quy hoạch cán bộ lãnh đạo, quản lý; Quy định về phân cấp quản lý cán bộ và bổ nhiệm, giới thiệu cán bộ ứng cử, trong đó phân định rõ trách nhiệm của tập thể cấp ủy, chính quyền và người đứng đầu trong đề xuất, tham mưu, thẩm định và quyết định trong CTCB; Chủ trương đẩy mạnh phân cấp trong quy hoạch, bổ nhiệm cán bộ gắn với tăng cường kiểm tra, giám sát; Quy định về tiêu chuẩn, tiêu chí đánh giá cán bộ; Sửa đổi, bổ sung Quy định về bảo vệ chính trị nội bộ Đảng, chú trọng đầy đủ hơn đến vấn đề chính trị hiện nay...

Đồng chí Nguyễn Xuân Thắng, Bí thư Trung ương Đảng, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương, cho biết: "Tất cả những nội dung được Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư quyết định ban hành quy định đều là những vấn đề hệ trọng và cấp bách trong công tác tổ chức, cán bộ. Khi kết nối lại tạo nên hệ thống văn bản có tính tròn khâu, giúp CTCB được vận hành trôi chảy, hiệu quả. Hay nói cách khác, chỉ trong nửa đầu nhiệm kỳ Đại hội XII chúng ta đã bịt được nhiều lỗ hổng trong các khâu: Đánh giá, bổ nhiệm, luân chuyển cán bộ, mà trước đây chưa thực hiện thật sự hiệu quả".

Cũng trong hai năm qua, nhiều chủ trương, nguyên tắc, quan điểm, giải pháp lớn về CTCB được thể chế hóa, cụ thể hóa bằng các quy chế, quy định, quy trình bảo đảm dân chủ, chặt chẽ hơn. Đã thực hiện việc lấy phiếu tín nhiệm cán bộ, trọng tâm là ĐNCB lãnh đạo, quản lý các cấp, được dư luận đồng tình ủng hộ, có tác dụng, hiệu quả thiết thực. Công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, luân chuyển cán bộ về cơ bản thực hiện theo quy hoạch và được đẩy mạnh hơn. Đã tiến hành xây dựng quy hoạch Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư và các chức danh chủ chốt của Đảng, Nhà nước ngay từ sớm. Quy định và thực hiện chế độ bồi dưỡng, cập nhật kiến thức mới đối với cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp và đào tạo, bồi dưỡng cán bộ theo chức danh có tác dụng tốt. Việc thực hiện chính sách cán bộ trong hệ thống chính trị tiếp tục được quan tâm.

Nhờ chủ động thể chế hóa, nhất là nghiên cứu ban hành và thực hiện các quy chế, quy định, cơ chế, chính sách trong CTCB, bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ và chặt chẽ giữa các khâu, liên thông giữa các cấp, góp phần nâng cao chất lượng CTCB và ĐNCB. Trong đó, rõ nét nhất là quy chế đánh giá đúng đắn, khách quan đối với cán bộ, để có cơ sở sử dụng, bố trí đúng cán bộ. Các văn bản cũng tập trung chỉ ra đường hướng xây dựng ĐNCB, nhất là ĐNCB cấp chiến lược, đủ năng lực và phẩm chất, ngang tầm nhiệm vụ. Mở rộng đối tượng thi tuyển cán bộ quản lý, hoàn thiện tiêu chí đánh giá và cơ chế kiểm tra, giám sát, kiểm soát việc thực thi công vụ; xác định rõ quyền hạn, trách nhiệm người đứng đầu cơ quan. Rà soát, sửa đổi, bổ sung chính sách đối với cán bộ, công chức theo hướng khuyến khích cán bộ nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, đạo đức công vụ, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao; lấy bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức, năng lực, hiệu quả thực thi nhiệm vụ làm cơ sở đánh giá, đề bạt, bổ nhiệm cán bộ.

Bịt "lỗ hổng" bằng quy trình 5 bước

GS, TS Phùng Hữu Phú, Phó chủ tịch Thường trực Hội đồng Lý luận Trung ương từng nhiều lần bày tỏ trăn trở: "Hạn chế, yếu kém trong CTCB có nhiều nguyên nhân, trong đó có nguyên nhân bởi quy trình bổ nhiệm cán bộ trước đây tuy tròn khâu nhưng đã "nhờn thuốc" và bị lợi dụng như một công cụ để bổ nhiệm cán bộ theo lối ban phát, mua bán, chạy chọt". Nhà khoa học này cho rằng, việc Bộ Chính trị ban hành quy định bổ sung, xây dựng quy trình 5 bước trong công tác bổ nhiệm cán bộ vừa qua là một thành công, nhằm bịt “lỗ hổng” trong công tác nhân sự.

Trên thực tế, những năm trước, việc lợi dụng kẽ hở trong quy trình bổ nhiệm cán bộ vẫn xảy ra ở một số cấp ủy, tổ chức đảng. Đó chính là nguyên nhân để một số cán bộ, như Trịnh Xuân Thanh vẫn phát triển nhanh qua nhiều chức vụ. Nhìn lại các nấc tiến thân của Trịnh Xuân Thanh ở Bộ Công Thương cho thấy, các quyết định bổ nhiệm phần lớn đều có ý kiến đồng ý của tập thể. Tức là xét về 3 bước trong công tác bổ nhiệm cán bộ thì đều được thực hiện đầy đủ, thế nhưng quan trọng là hình hài của mỗi bước lại bị biến tướng và lạm dụng. Cụ thể như, khi làm quy trình để Trịnh Xuân Thanh phụ trách Văn phòng Bộ Công Thương, có 9/10 thành viên Ban cán sự Đảng đồng ý (1 đồng chí đi công tác). Khi làm quy trình bổ nhiệm Vụ trưởng, Thường trực Ban Đổi mới và phát triển doanh nghiệp thì tất cả 8 Ủy viên Ban Thường vụ Đảng ủy Bộ Công Thương đồng ý; 9/10 thành viên Ban cán sự Đảng đồng ý (1 đồng chí đi công tác). Đáng lưu ý, đây là thời gian mà Chính phủ đang chỉ đạo kiểm điểm, làm rõ sai phạm của PVC, trong đó trách nhiệm chính thuộc về Trịnh Xuân Thanh... Điều đó cho thấy trong quy trình bổ nhiệm cán bộ theo 3 bước không còn phù hợp; chỉ cần ý chí hoặc sự "vận hành" của người đứng đầu, hoặc một số cán bộ chủ chốt thì ngay lập tức quy trình bị lợi dụng, bị lũng đoạn.

Câu chuyện về Trịnh Xuân Thanh không phải là đơn nhất, nhiều năm trước, hàng loạt người trẻ tuổi được bổ nhiệm, cất nhắc, thăng tiến một cách thần tốc, mà nguyên nhân suy cho cùng là do CTCB bị thâu tóm, lũng đoạn, vi phạm nguyên tắc, cắt xén quy trình.

Đầu tiên phải kể đến Vũ Quang Hải. Vụ bổ nhiệm này sau đó đã được UBKT Trung ương vào cuộc kết luận đầu năm 2017, Vũ Quang Hải bị bãi miễn hết các chức danh. Tại Hải Dương, Sở Lao động-Thương binh và Xã hội với những 44 lãnh đạo, trong đó có ông Phạm Văn Kháng (37 tuổi), người được đích danh cha ruột là ông Phạm Văn Tỏ, Giám đốc Sở Nội vụ tỉnh Hải Dương, ký quyết định bổ nhiệm làm phó trưởng phòng khi chưa đáp ứng đầy đủ tiêu chuẩn ngạch công chức hành chính. Hay vụ ông Lê Phước Hoài Bảo được bổ nhiệm làm Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Quảng Nam là “không đủ tiêu chuẩn, điều kiện, vi phạm quy trình, thủ tục”. Cũng tại Quảng Nam, ông Đinh Văn Thu, Chủ tịch UBND tỉnh cũng bị UBKT Trung ương chỉ rõ đã ký văn bản đề nghị bổ nhiệm con trai mình khi chưa được phê duyệt quy hoạch; để tỉnh tuyển dụng công chức không qua thi tuyển, bổ nhiệm các chức vụ lãnh đạo đối với con trai chưa bảo đảm điều kiện, tiêu chuẩn… Từ những sai phạm theo kết luận của UBKT Trung ương, Thủ tướng Chính phủ cũng đã ký quyết định kỷ luật bằng hình thức cảnh cáo đối với hai ông: Đinh Văn Thu, Chủ tịch UBND tỉnh và ông Huỳnh Khánh Toàn, Phó chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Quảng Nam.

Ở một khía cạnh khác, kết luận thanh tra của Bộ Nội vụ công bố cho thấy, từ năm 2011-2014, Bộ Công Thương đã bổ nhiệm sai 96 trường hợp, có những trường hợp diễn ra vẫn “đúng quy trình”, vẫn đưa ra cấp ủy, tổ chức mà không đủ tiêu chuẩn. Song điều rất đáng suy nghĩ là cấp ủy, cán bộ, đảng viên không dám nói, không dám đấu tranh… Bởi vậy, những vụ việc trên xảy ra trước nhiệm kỳ Đại hội XII và chỉ được đưa ra ánh sáng, bị bóc trần trong khoảng thời gian hơn hai năm gần đây. Điều đó cho thấy nỗ lực rất lớn của Trung ương khóa XII trong lãnh đạo khắc phục triệt để tiêu cực, hạn chế trong CTCB. Thế nhưng, theo nhiều chuyên gia và những người làm công tác tổ chức xây dựng Đảng thì thành quả lớn hơn cả trong hơn hai năm qua chính là nỗ lực và kết quả bịt "lỗ hổng" trong công tác nhân sự mà Trung ương khóa XII quyết liệt chỉ đạo.

Đầu tiên phải kể đến việc Bộ Chính trị ban hành Quy định số 105-QĐ/TW về phân cấp quản lý cán bộ và bổ nhiệm, giới thiệu cán bộ ứng cử. Theo quy định này, những vấn đề về đường lối, chủ trương, chính sách đánh giá, quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, bố trí, sử dụng, bổ nhiệm, miễn nhiệm, cho thôi giữ chức, đình chỉ chức vụ, điều động, luân chuyển, biệt phái, khen thưởng, kỷ luật cán bộ phải do tập thể cấp ủy, tổ chức đảng thảo luận dân chủ, quyết định theo đa số. Trường hợp ý kiến người đứng đầu và ý kiến của tập thể cấp ủy, tổ chức đảng, lãnh đạo cơ quan, đơn vị khác nhau thì phải báo cáo lên cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định. Đặc biệt, văn bản này đã sửa đổi, bổ sung trình tự, thủ tục bổ nhiệm cán bộ một cách chặt chẽ, khoa học với 5 bước để thay thế cho quy trình 3 bước trước đây.

Theo đánh giá của lãnh đạo Cục Tổ chức (Tổng cục Chính trị QĐND Việt Nam) thì quy trình 5 bước chính là kinh nghiệm quý báu được xuất phát từ thực tiễn CTCB trong Đảng bộ Quân đội; được kiểm nghiệm về tính hiệu lực, hiệu quả. Đặc biệt, khi quy trình được vận hành sẽ cơ bản khắc phục được những sơ hở trong công tác quy hoạch, bổ nhiệm cán bộ; hạn chế đến mức thấp nhất và không để người đứng đầu sử dụng quyền lực như một công cụ riêng trong CTCB. 

Phân tích của các chuyên gia về xây dựng Đảng cho thấy: Quy định trước đây của Bộ Chính trị có 3 bước, bao gồm: Bước 1: Họp ban thường vụ xin chủ trương và chốt danh sách; bước 2: Lấy ý kiến trong hội nghị cán bộ chủ chốt; bước 3: Tổ chức hội nghị ban chấp hành về CTCB. Trong nhiều năm qua, việc thực hiện quy trình 3 bước cơ bản đáp ứng được yêu cầu xây dựng ĐNCB lãnh đạo, quản lý. Tuy nhiên, quá trình thực hiện quy trình 3 bước đã bộc lộ những hạn chế, như: Chưa thể hiện thật rõ thẩm quyền và trách nhiệm người đứng đầu (hội nghị cán bộ chủ chốt không quy định số người dự bao nhiêu là hợp lệ, kết quả phụ thuộc chủ yếu vào ý chí của ban cán sự...).

Trong quy trình 5 bước mới được ban hành thì bước 2 và bước 3 là những bước mới, quan trọng, mở rộng dân chủ. Ban chấp hành được thảo luận quy trình, giới thiệu nhân sự rộng hơn, tạo được sự đồng thuận. Sau khi có kết quả do ban chấp hành giới thiệu, ban thường vụ mới họp. Khi đó, ban thường vụ bỏ phiếu giới thiệu nhân sự khi đã có cơ sở. Với cách làm này tạo sự tập trung cao, phản ánh đúng nguyện vọng của ban chấp hành. "Với những nỗ lực của Trung ương nhằm thắt chặt công tác bổ nhiệm cán bộ trong nhiệm kỳ Đại hội XII, thật sự là bước tiến trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo mặt công tác này. Đây cũng sẽ là nền tảng vững chắc cho bước phát triển CTCB thời gian tới"-Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Ninh Bình Nguyễn Thị Thanh tin tưởng.

“Trước nhất là cán bộ các cơ quan, các đoàn thể, cấp cao thì quyền to, cấp thấp thì quyền nhỏ. Dù to hay nhỏ, có quyền mà thiếu lương tâm là có dịp đục khoét, có dịp ăn của đút, có dịp “dĩ công vi tư”. Vì vậy, cán bộ phải thực hành chữ Liêm trước để làm kiểu mẫu cho dân” (Trích lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh)

 

Bài 4: Đánh giá đúng cán bộ bằng tiêu chí và thực tiễn công tác

Cũng trong nửa nhiệm kỳ Đại hội XII, việc hoàn thiện bộ tiêu chí đánh giá cán bộ (ĐGCB), thực hành ĐGCB nghiêm khắc, khách quan dân chủ; vừa bồi dưỡng chăm lo, vừa tôi luyện, thử thách cán bộ qua thực tiễn công tác được xem là những phần việc quyết liệt, dấu ấn quan trọng, góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ (ĐNCB) của Đảng.

Từng bước hoàn thiện tiêu chí đánh giá cán bộ

Nói về những kết quả đạt được của công tác cán bộ (CTCB), đồng chí Hồ Mẫu Ngoạt, Chánh Văn phòng Tổng Bí thư, Trợ lý Tổng Bí thư bày tỏ ấn tượng trước việc Trung ương và các cơ quan chức năng sớm hoàn thiện bộ tiêu chí ĐGCB. Bộ tiêu chí ĐGCB thể hiện tính toàn diện từ Trung ương đến cơ sở; đánh giá cả quá khứ, hiện tại và dự báo tương lai của cán bộ. ĐGCB là công việc vô cùng khó khăn; đây cũng khâu quan trọng đầu tiên của CTCB, có ảnh hưởng đến tất cả các khâu sau này của CTCB: Tuyển chọn, đào tạo, bồi dưỡng, bố trí, sử dụng, đề bạt, khen thưởng, kỷ luật và thực hiện các chế độ, chính sách đối với cán bộ, cũng như giúp cán bộ phát huy ưu điểm, khắc phục nhược điểm, tiến bộ không ngừng.

Mặc dù Đảng đã có nhiều văn bản hướng dẫn về ĐGCB, song trên thực thế, việc ĐGCB vẫn còn nhiều hạn chế, yếu kém; vẫn chưa khắc phục được hiện tượng nể nang, cảm tính, chung chung, không thấy rõ điểm mạnh, điểm yếu của từng người, vẫn còn tình trạng “yêu nên tốt, ghét nên xấu”. Có trường hợp cố tình đánh giá sai, báo cáo không trung thực về khuyết điểm, yếu kém của cán bộ để đưa vào quy hoạch, bổ nhiệm. Đó chính là nguyên nhân dẫn đến hàng loạt tiêu cực, hạn chế trong CTCB, là kẽ hở để một bộ phận cán bộ kém và hỏng "thăng quan, tiến chức" không minh bạch.

Bài 4: Đánh giá đúng cán bộ bằng tiêu chí và thực tiễn công tác
Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng. Nguồn: qdnd.vn

Thông báo về nội dung Kỳ họp thứ 7 của Ủy ban Kiểm tra (UBKT) Trung ương ngày 24-10-2016 về kiểm tra dấu hiệu vi phạm và xem xét, xử lý kỷ luật Ban cán sự đảng Bộ Công Thương nhiệm kỳ 2011-2016 và một số cá nhân chỉ rõ: “Đánh giá, quy hoạch cán bộ một số trường hợp không đúng nguyên tắc, quy trình”. Trong đó, cá nhân đồng chí Vũ Huy Hoàng “mặc dù biết Trịnh Xuân Thanh có sai phạm, không đủ tiêu chuẩn, nhưng vẫn đồng ý với đề nghị của Tỉnh ủy Hậu Giang trong việc thuyên chuyển Trịnh Xuân Thanh về công tác tại tỉnh Hậu Giang... Báo cáo không trung thực về tình hình hoạt động của Tổng Công ty cổ phần Xây lắp Dầu khí Việt Nam (PVC) và cá nhân Trịnh Xuân Thanh trước khi cấp có thẩm quyền phê chuẩn chức danh Phó chủ tịch UBND tỉnh Hậu Giang đối với Trịnh Xuân Thanh...”. Liên quan đến việc thẩm định, đánh giá thành thích của cá nhân, tập thể để đề nghị khen thưởng PVC và Trịnh Xuân Thanh, Thông báo Kỳ họp thứ 8 ngày 1-12-2016 của UBKT Trung ương kết luận khuyết điểm trong đánh giá, thẩm định của đồng chí Ủy viên Ban cán sự đảng, Thứ trưởng Bộ Nội vụ, Trưởng Ban Thi đua-Khen thưởng Trung ương: “Có vi phạm, khuyết điểm trong lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện việc thẩm định quy trình, thủ tục, điều kiện và tiêu chuẩn để trình cấp có thẩm quyền tặng thưởng Huân chương và danh hiệu Anh hùng Lao động cho PVC; tặng Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ và Huân chương cho Trịnh Xuân Thanh...”

Trích lại các thông báo như vậy để thấy rõ một thực tế về ĐGCB không đúng sẽ gây ra hậu quả khó lường đến mức nào? Từ đánh giá sai cán bộ, không đúng nguyên tắc, thẩm quyền dẫn đến bố trí, sử dụng cán bộ sai sót, có trường hợp gây hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng không nhỏ đến uy tín của Đảng, như kết luận của UBKT Trung ương: “Những vi phạm, khuyết điểm nêu trên của Ban cán sự đảng Bộ Công Thương và đồng chí Vũ Huy Hoàng đã gây hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng đến uy tín của Đảng, Nhà nước, của Bộ Công Thương... gây bức xúc trong xã hội”. Từ đó, Trung ương xác định rõ: Khẩn trương rà soát, loại bỏ các cơ chế, chính sách đã lạc hậu, xây dựng, ban hành đồng bộ các chính sách để đổi mới mạnh mẽ CTCB. Trọng tâm là ĐGCB, xây dựng tiêu chuẩn cán bộ theo chức danh, tiêu chí ĐGCB làm cơ sở cho việc quy hoạch, quản lý, đào tạo, bồi dưỡng, bố trí, sử dụng ĐNCB.

Nhận thức tầm quan trọng của khâu ĐGCB đối với ĐNCB và CTCB, thời gian qua, Trung ương khóa XII đã có nhiều chủ trương đổi mới. Mới đây nhất, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã ký ban hành Quy định số 89-QĐ/TW của Bộ Chính trị quy định khung tiêu chuẩn chức danh, định hướng khung tiêu chí ĐGCB lãnh đạo quản lý các cấp; Quy định số 90-QĐ/TW về tiêu chuẩn chức danh, tiêu chí ĐGCB thuộc diện Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý. Đây là những quy định hết sức cụ thể của Bộ Chính trị về tiêu chuẩn chức danh, tiêu chí đánh giá đối với các cán bộ cao cấp của Đảng và Nhà nước.

Nghiên cứu về các quy định này, GS, TS Hoàng Chí Bảo, chuyên gia cao cấp, nguyên Ủy viên Hội đồng Lý luận Trung ương, cho rằng: "Đây là cả một hệ thống các tiêu chuẩn, tiêu chí hết sức khoa học, đáp ứng được yêu cầu của thực tiễn. Cần lưu ý là, trong các quy định này, Đảng ta đặc biệt nhấn mạnh các tiêu chuẩn, tiêu chí về phẩm chất đạo đức. Tất cả cán bộ cấp chiến lược thuộc Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý, tiêu chuẩn đầu tiên phải là những tấm gương sáng về đạo đức cách mạng".

Cùng với xây dựng tiêu chí chức danh, Trung ương khóa XII cũng ráo riết lãnh đạo xây dựng tiêu chí đạo đức cho cán bộ các cấp, các ngành và quyết liệt đưa việc học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh đi vào chiều sâu, thực chất. Tại Hội nghị Trung ương 4, khóa XII, Trung ương đã chỉ ra 27 biểu hiện suy thoái về tư tưởng, đạo đức, lối sống, "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong nội bộ. Đây được xem là "bộ tiêu chí ngược"-điểm mặt, chỉ tên các dấu hiệu, biểu hiện hiện tiêu cực, nhằm giúp cán bộ, đảng viên nhận diện, chủ động đề phòng, ngăn chặn.

Trung tướng Nguyễn Hữu Chính, Bí thư Đảng ủy, Chính ủy Tổng cục Kỹ thuật (Bộ Quốc phòng), khẳng định: "Hiện nay chúng ta có hai bộ tiêu chí đồng bộ, toàn diện trong CTCB. Một bộ tiêu chí chỉ ra những phẩm chất cần thiết để mỗi tổ chức, cá nhân phấn đấu, hướng tới. Bộ tiêu chí còn lại điểm mặt những biểu hiện, dấu hiệu cần tránh xa, phòng ngừa, đấu tranh. Đó sẽ là khung pháp lý, là cơ sở quan trọng để cấp trên đánh giá đúng cấp dưới, tổ chức đánh giá đúng cá nhân, nhân dân đánh giá đúng thực trạng ĐNCB".

Từ bộ tiêu chí đầy đủ, toàn diện đó, kết quả 2 năm gần đây, công tác ĐGCB có nhiều chuyển biến tích cực, thực chất. Cùng với việc phát hiện nguồn cán bộ tốt, chất lượng, Trung ương và các cấp ủy cũng kịp thời "tìm ra" những tập thể, cá nhân yếu kém, chậm tiến, tha hóa, biến chất để kịp thời có những giải pháp xử lý.

Bên cạnh những mặt tích cực, việc đánh giá hiệu quả hoạt động thực tiễn của cán bộ, công chức, đảng viên hiện nay vẫn là phần việc khó, chưa được “lượng hóa” và chưa thực sự trở thành kênh tiêu chí hàng đầu trong ĐGCB. Mặc khác, khi đánh giá về vốn kiến thức, năng lực tư duy khoa học của cán bộ, nhiều cấp ủy, chỉ huy còn xem nặng bằng cấp, học vị chung chung mà xem nhẹ năng lực thực tế, trình độ chuyên môn sâu, kết quả lao động, tư duy khoa học. Bởi vậy, một bộ phận cán bộ, công chức hiện chạy theo bằng cấp là do ảnh hưởng của cách đánh giá này.

Một vấn đề nữa là hiện nay chưa có đủ chế tài và điều kiện cho việc thực sự mở rộng dân chủ, công khai, minh bạch trong ĐGCB. Có nghĩa, Trung ương đã ban hành nhiều quy định, văn bản giúp cấp ủy, tổ chức làm căn cứ ĐGCB hiệu quả thực chất, nhưng thiếu các quy định và điều kiện để quần chúng nhân dân tham gia ĐGCB và nếu có vẫn mang nặng tính hình thức.

Rèn luyện, bồi dưỡng cán bộ bằng thực tiễn

Cùng với xây dựng, hoàn thiện bộ tiêu chí ĐGCB, 2 năm qua Trung ương khóa XII đã tập trung vào việc rèn luyện cán bộ ở tất cả các cấp. Với quan điểm "muốn nước trong thì phải chảy"-muốn có cán bộ tốt, trưởng thành thì phải thường xuyên luân chuyển, thử thách cán bộ bằng thực tiễn công tác, nhất là ở những nơi khó khăn, nhiệm vụ nặng, để vừa rèn luyện, vừa bồi dưỡng.

Từ đầu nhiệm kỳ Đại hội XII, phần việc này được thực hiện hết sức bài bản, quyết liệt. Ban Tổ chức Trung ương và ngành Tổ chức xây dựng Đảng đã phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan thẩm định hồ sơ nhân sự, tham mưu sắp xếp, bố trí cán bộ các cấp; nhất là việc thực hiện luân chuyển cán bộ (LCCB) một cách kịp thời, dân chủ, công khai, minh bạch. Chỉ tính trong năm 2017, ngành Tổ chức xây dựng Đảng đã thẩm định, đề xuất quy hoạch, bổ nhiệm hàng nghìn trường hợp một cách chặt chẽ, đảm bảo tiêu chuẩn, điều kiện theo quy định. Riêng ở cấp Trung ương đã tiến hành quy trình bầu cử, bổ nhiệm, điều động, luân chuyển 424 lượt nhân sự thường xuyên; trong đó có 5 đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, Ban Bí thư; 3 đồng chí bộ trưởng và tương đương; 6 trưởng ban cơ quan Đảng, đoàn thể Trung ương; 8 bí thư tỉnh ủy, thành ủy và đảng ủy... Kết quả công tác LCCB góp phần tích cực vào việc đào tạo, bồi dưỡng, thử thách, rèn luyện cán bộ và khắc phục tư tưởng cục bộ, khép kín, trì trệ, bảo thủ trong ĐNCB.

Đặc biệt, ngày 7-10-2017, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã ký ban hành Quy định số 98-QĐ/TW của Bộ Chính trị về LCCB lãnh đạo và quản lý. Đây là quy định nhằm cụ thể hóa Nghị quyết Trung ương 3, khóa VIII về "Chiến lược cán bộ thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước" và Nghị quyết số 11 của Bộ Chính trị, khóa IX về việc LCCB lãnh đạo và quản lý. Quy định nêu rõ mục đích, yêu cầu, quan điểm, nguyên tắc; phạm vi, đối tượng, chức danh luân chuyển; tiêu chuẩn, điều kiện; thẩm quyền, trách nhiệm; kế hoạch, quy trình, hồ sơ cán bộ luân chuyển; thời gian luân chuyển; nhận xét, đánh giá; nguyên tắc bố trí cán bộ sau luân chuyển; chế độ, chính sách; kiểm tra, giám sát và xử lý vi phạm.

Cùng với thực hiện LCCB, Trung ương và các cấp ủy cũng chủ động giao việc khó để rèn luyện, bồi dưỡng cán bộ; nhất là đẩy mạnh việc sửa đổi lề lối, tác phong công tác. 27 tháng qua kể từ sau Đại hội XII, nhiều hạn chế, khuyết điểm về tác phong công tác, thái độ phục vụ nhân dân của cán bộ không còn là chủ đề nóng của dư luận. Thay vào đó là tinh thần trách nhiệm phục vụ nhân dân, tôn trọng nhân dân, tập trung giải quyết, tháo gỡ những bức xúc của nhân dân.

"Thực sự, khi được chứng kiến những chuyển biến trong lề lối, tác phong công tác của cán bộ, công chức thời gian gần đây, người dân chúng tôi càng thêm tin yêu thế hệ cán bộ hiện tại. Chúng tôi đặt trọn niềm tin vào vai trò lãnh đạo của Đảng đối với sự nghiệp cách mạng của nước nhà"-bà Võ Thị Kim Cúc, 78 tuổi, cán bộ hưu trí ở thị trấn Ba Tơ (Quảng Ngãi) trải lòng.

Tuy nhiên, công tác luân chuyển, bồi dưỡng, đào tạo cán bộ thời gian qua cũng còn không ít vấn đề đáng bàn. Không ít cấp ủy, tổ chức đảng tiến hành LCCB chưa thực sự coi trọng đến năng lực, sở trường của cán bộ, mà còn nặng về cơ cấu, độ tuổi. Vì vậy, không ít cán bộ khi được luân chuyển về cơ sở không phát huy được vai trò, đánh mất vị trí của mình trong tổ chức. Mặt khác, cán bộ được luân chuyển cũng chưa thấy được khi được cấp trên điều về công tác ở cơ sở chính là cơ hội, điều kiện để học tập, tích lũy kinh nghiệm, mà có tư tưởng "nín thở" chờ hết thời gian. Bởi vậy, để việc LCCB phát huy được hiệu quả, từng cấp ủy, tổ chức đảng cần đánh giá đúng năng lực, sở trường của cán bộ và nhu cầu thực tiễn của địa phương, đơn vị để điều động, sắp xếp, giao nhiệm vụ hợp lý.

Những vấn đề nêu trên rất cần Trung ương nghiên cứu, điều chỉnh để bảo đảm thực sự phát huy được năng lực, sở trường, kinh nghiệm công tác của từng cán bộ. Thực hiện việc LCCB chính là cơ hội để rèn luyện cán bộ, mà không phải là chuyến đi công tác dài ngày...

Kiện toàn tổ chức, bảo đảm sự lãnh đạo toàn diện của Đảng ở cơ sở. Xây dựng đội ngũ đảng viên thật sự tiên phong, gương mẫu, trọng dân, gần dân, hiểu dân, học dân, có trách nhiệm cao trong công việc, có bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức cách mạng, ý thức tổ chức kỷ luật và năng lực hoàn thành nhiệm vụ”.(Trích Văn kiện Đại hội XII của Đảng)
 

Bài 5: Những đòi hỏi cấp thiết từ thực tiễn 

Tìm lời giải cho bài toán "làm gì để nâng cao chất lượng công tác cán bộ?", đội ngũ cán bộ (ĐNCB) đương chức các cấp và phần lớn các nhà khoa học, cùng nhiều cán bộ nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước nhất trí cho rằng: Trung ương cần làm tốt công tác chuẩn bị và tiến hành tổng kết 20 thực hiện Nghị quyết Trung ương (NQTƯ) 3, khóa VIII, trên cơ sở đó tiếp tục ban hành chiến lược cán bộ mới, hoặc xây dựng một nghị quyết, hoặc thống nhất một kết luận về việc tiếp tục thực hiện chiến lược quan trọng này

Đúc rút bằng được những bài học từ thực tiễn

Đồng chí Hồ Mẫu Ngoạt, Chánh văn phòng Tổng Bí thư, Trợ lý Tổng Bí thư, nhận định: Dù NQTƯ 3, khóa VIII còn nhiều quan điểm, nội dung rất đúng, rất hay, nhưng thực tiễn đang thay đổi, diễn biến mau lẹ nên nhiều vấn đề về công tác cán bộ (CTCB) cần sớm được bổ sung, phát triển. Hơn nữa, CTCB là công tác về con người nên cần phải đi trước, đón đầu so với thực tế xã hội và thực tiễn cách mạng.

Gần đây, dư luận hết sức quan tâm việc Trung ương đã và đang quyết liệt hoàn chỉnh Đề án về CTCB. Đó là phần việc vừa mang tính chiến lược, vừa mang tính cấp bách, nhằm đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc thời kỳ mới. Theo đó, để có được những giải pháp cơ bản, khoa học và khả thi, Ban Chấp hành (BCH) Trung ương, Ban Chỉ đạo đề án Hội nghị Trung ương 7 đã tổ chức các hội nghị để phát huy trí tuệ của nhiều tầng lớp nhân dân, nhất là cán bộ, đảng viên tham gia ý kiến vào dự thảo đề án xây dựng ĐNCB các cấp, nhất là cấp chiến lược đủ năng lực, phẩm chất và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ theo những tiêu chí, tiêu chuẩn đã được Trung ương ban hành. Việc lấy ý kiến vào dự thảo được Ban Chỉ đạo đề án Hội nghị Trung ương 7 tổ chức chặt chẽ, khoa học, dân chủ, rộng rãi với sự tham gia của nhiều thành phần, đối tượng từ Trung ương đến địa phương; từ trong Đảng đến Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị-xã hội.

Tại Kỳ họp lần thứ 5, Hội đồng Lý luận Trung ương diễn ra mới đây, các đại biểu cũng tập trung thảo luận, làm rõ nhiều vấn đề về kết quả lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện NQTƯ 3, khóa VIII; khẳng định những kết quả đạt được, đồng thời thẳng thắn chỉ ra những bất cập còn tồn tại, "rào cản", "điểm nghẽn", "nút thắt" cả về lý luận và thực tiễn trong CTCB và xây dựng ĐNCB. Các đại biểu cho rằng, từ thực tiễn phát triển của đất nước, cần xác định đúng vị trí, vai trò, tầm quan trọng của CTCB và xây dựng ĐNCB trên tinh thần đổi mới. Các đại biểu đề xuất: Bên cạnh việc ban hành một nghị quyết chuyên đề của Đảng về CTCB, cần thiết phải xây dựng Chiến lược cán bộ trong tình hình mới. 

Tại Hội nghị Quân ủy Trung ương (ngày 14-3-2018), Đại tướng Ngô Xuân Lịch, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó bí thư Quân ủy Trung ương, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, cho rằng: Hệ thống lý luận mới về CTCB, nhất thiết phải đúc rút bằng được những bài học từ thực tiễn. Cái hay là để tiếp tục vận dụng, phát huy, phát triển; cái chưa được, cái hạn chế là để nghiêm túc kiểm điểm, phê bình, khắc phục nhằm nâng cao chất lượng CTCB và xây dựng ĐNCB.

Theo khảo sát của Đoàn công tác Hội đồng Lý luận Trung ương chuẩn bị Dự thảo Báo cáo tư vấn cho Trung ương cho thấy, lãnh đạo các đơn vị 10 tỉnh, thành phố (được khảo sát), Tổng cục Chính trị QĐND Việt Nam và nhiều ban, bộ, ngành Trung ương đều nhất trí cho rằng: Việc cần làm trước mắt là sớm bắt tay vào chuẩn bị nhân sự Đại hội Đảng XIII của Đảng và đại hội đảng bộ các cấp nhiệm kỳ 2020-2025 với quan điểm kế thừa, ổn định, đổi mới và phát triển. Khắc phục những hạn chế, bất cập trong CTCB, nhất là những vấn đề đặt ra trong lựa chọn, bồi dưỡng, bố trí sắp xếp cán bộ và quy hoạch cán bộ của nhiệm kỳ Đại hội XII. 

Khẩn trương hoàn thiện quy hoạch cán bộ chiến lược khóa XIII

Ở thời điểm hiện tại, nhiều ý kiến đặc biệt quan tâm đến công tác nhân sự của Đảng. Không khó để nghe được những câu chuyện của người dân bàn luận về công tác quy hoạch BCH Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư khóa XIII. Thậm chí, nhiều người dân còn suy tính, tranh luận về các vị trí chủ chốt của Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Quốc hội trong nhiệm kỳ khóa mới. Theo Đại tá, PGS, TS Đỗ Duy Môn (Học viện Chính trị) thì hiện tượng tâm lý xã hội nêu trên là hoàn toàn tích cực, thể hiện thái độ, trách nhiệm, ý thức công dân rất cao của nhân dân đối với Đảng, Tổ quốc; là niềm tin và tình cảm của nhân dân dành cho Đảng.

Trên thực tế, sự quan tâm ấy phần nào được đáp lại bằng chính kết quả CTCB của Đảng. Trong hai năm qua, Trung ương và các cấp đã đẩy mạnh triển khai các kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng, tạo nguồn cán bộ gắn với 6 nhiệm vụ trọng tâm, 3 đột phá chiến lược được Đại hội XII của Đảng xác định. Trong năm 2017, Trung ương đã tổ chức những đoàn cán bộ các cấp đi học tập, đào tạo, bồi dưỡng ở nước ngoài (riêng Chương trình Đề án 165 đã đào tạo 1.086 cán bộ lãnh đạo, quản lý). Trung ương cũng chủ động tổ chức lớp bồi dưỡng cho các đồng chí Ủy viên dự khuyết BCH Trung ương Đảng khóa XII; sơ kết, đánh giá việc đào tạo, bồi dưỡng cán bộ nguồn để tham mưu, đề xuất tổ chức các lớp trong thời gian tới. Cùng với đó, các cấp thực hiện nghiêm việc học tập, xác nhận trình độ lý luận chính trị nhằm khắc phục tiêu cực trong học tập và cấp bằng; giao quyền đào tạo cao cấp lý luận chính trị cho một số cơ sở đào tạo của Bộ Quốc phòng và Bộ Công an.

Tuy nhiên, yêu cầu đặt ra đối với công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ trong quy hoạch là không chỉ chú trọng về trình độ chuyên môn, mà còn phải tiến hành bồi dưỡng về trình độ nhận thức chính trị, nhất là những kiến thức về Chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh. ĐNCB các cấp trong thời đại hiện nay yêu cầu đặt ra không chỉ đơn thuần là trình độ chuyên môn, có ngoại ngữ, mà còn phải là những người có bản lĩnh chính trị vững vàng, tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc, với nhân dân, với chế độ xã hội chủ nghĩa. Bản lĩnh chính trị, lòng trung thành của cán bộ không thể chỉ học qua một vài lớp, hoặc một khóa đào tạo, bồi dưỡng là có được, mà cần được kiểm nghiệm qua thực tiễn công tác, nhất là trong điều kiện khó khăn, gian khổ. Đây là vấn đề đặt ra đối với từng cấp ủy, tổ chức đảng trong công tác bồi dưỡng, đào tạo, rèn luyện cán bộ, xây dựng ĐNCB hiện nay.

Trong công tác quy hoạch và đánh giá cán bộ cần giải quyết được câu hỏi: Làm thế nào để BCH Trung ương hiểu rõ, nắm sâu về lý lịch chính trị, quá trình công tác, trình độ, năng lực, uy tín của cá nhân được quy hoạch? Đây thực sự là vấn đề khó, cần được nghiên cứu kỹ lưỡng, có cơ chế, điều kiện, cách thức tiến hành để việc lựa chọn cán bộ đưa vào quy hoạch bảo đảm chất lượng toàn diện, tránh việc nóng vội, bỏ qua những sai phạm, khuyết điểm của cán bộ như trong tiến hành CTCB đối với một số trường hợp cụ thể của nhiệm kỳ Đại hội XII. 

Nhiều ý kiến thẳng thắn đề xuất, cùng với việc làm tốt công tác quy hoạch, nhất thiết phải kết hợp với việc thường xuyên rà soát quy hoạch, bổ sung quy hoạch, làm tốt công tác giám sát quy hoạch. Cần bám sát các tiêu chí không chỉ về năng lực, phẩm chất, uy tín mà phải coi trọng về tiêu chuẩn sức khỏe cán bộ; làm tốt việc kiểm tra sức khỏe định kỳ và đột xuất đối với cán bộ được quy hoạch để tránh các hiện tượng cán bộ không bảo đảm sức khỏe sau khi được bổ nhiệm các vị trí công tác quan trọng, chủ chốt.

Dẹp triệt để nạn "chạy chức, chạy quyền"

"Mặc dù Trung ương và các cấp tập trung sức lãnh đạo, quyết liệt khắc phục, đẩy lùi nhưng trên thực tế tình trạng chạy chức, chạy quyền vẫn diễn ra âm ỉ trong đời sống thường nhật"-Đồng chí Nguyễn Đình Hương, nguyên Phó trưởng ban Tổ chức Trung ương chia sẻ boăn khoăn. Ông đưa ra một số ví dụ cụ thể việc cất nhắc, bổ nhiệm cán bộ không đủ tiêu chuẩn và cho rằng, môi trường CTCB của Đảng hiện vẫn còn những "khoảng đất trống" cho việc "chạy chức, chạy quyền".

Còn nhớ, ngay từ khi triển khai thực hiện NQTƯ 6 (lần 2) khóa VIII, Bộ Chính trị đã báo cáo trước Trung ương, chỉ ra 5 loại chạy: Chạy chức trước khi bầu cử; chạy quyền trước khi phân công công tác; chạy lợi trước khi phân bổ ngân sách, đấu thầu, cấp quota; chạy chỗ trước khi bổ nhiệm; chạy tội trước khi điều tra, xét xử. Đáng bàn hơn, cán bộ không chỉ chạy cho bản thân mà còn chạy cho vợ con, anh em, người nhà, bạn bè, cấp dưới... Nhận thức rõ thực tế đó, tại Hội nghị toàn quốc ngành Tổ chức xây dựng Đảng năm 2016, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã cảnh báo: “Chúng ta không chủ quan được. Hiện nay, trong dư luận xã hội vẫn râm ran chuyện chạy chức, chạy quyền, chạy tuổi, chạy bằng cấp, chạy chế độ, chạy luân chuyển".

Cảnh báo ấy của Tổng Bí thư giúp ngành Tổ chức xây dựng Đảng quyết liệt, trách nhiệm hơn trong tham mưu tìm giải pháp ngăn chặn tình trạng này. Hai năm qua, với sự đầu tư công sức, trí tuệ, tâm huyết, trách nhiệm, Ban Tổ chức Trung ương tiến hành nghiên cứu xây dựng dự thảo chuyên đề về "Kiểm soát quyền lực và phòng, chống chạy chức, chạy quyền trong CTCB", dự kiến sẽ trình Hội nghị Trung ương khóa XII sắp tới.

Theo đồng chí Hoàng Trọng Hưng, Chánh văn phòng Ban Tổ chức Trung ương, dự thảo chuyên đề kiểm soát quyền lực và phòng, chống "chạy chức, chạy quyền" trong công tác tổ chức cán bộ được đưa ra lấy ý kiến lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương. Mục tiêu mà Ban Tổ chức Trung ương hướng tới là 4 không, gồm: "Không thể chạy, không dám chạy, không cần chạy và không muốn chạy". Cơ quan này đưa ra 6 nhóm giải pháp, trong đó trước mắt tập trung vào "không thể chạy và không dám chạy".

Một số ý kiến vẫn bày tỏ mong muốn, phần việc này nên công khai, tạo điều kiện và phương thức để huy động trí tuệ toàn xã hội, mà không chỉ trong nội bộ Đảng, trong hệ thống chính trị. Nhiều ý kiến cho rằng, Trung ương cần phát động đợt sinh hoạt chính trị rộng khắp; giáo dục nâng cao nhận thức, chú trọng khắc phục tình trạng "thấy đúng không dám bảo vệ, thấy sai không dám đấu tranh". Cùng với đó, việc quyết định bổ nhiệm người đứng đầu các tỉnh, thành phố phải là người khác địa phương hay không, cũng cần được nghiên cứu, tính toán thật kỹ thiệt hơn để vận dụng linh hoạt, không nên cứng nhắc. Bởi trên thực tế, không phải cán bộ nơi khác về giữ cương vị chủ chốt ở địa phương cũng phát huy được hết khả năng. Điều quan trọng nhất là cần xây dựng, ban hành cơ chế kiểm soát chặt chẽ quyền lực, giải quyết thấu đáo mối quan hệ giữa cá nhân người đứng đầu với tập thể cấp ủy; khắc phục triệt để tình trạng người đứng đầu biến quy trình CTCB trở thành công cụ để vụ lợi hoặc ban phát chức vụ cho cán bộ, đảng viên thuộc quyền.

GS, TS Phùng Hữu Phú, Phó chủ tịch Thường trực Hội đồng Lý luận Trung ương quan niệm: Thực chất "chạy chức, chạy quyền" là một dạng của "tự diễn biến", "tự chuyển hóa". Để chống được biểu hiện này trong CTCB, cần tiến hành đồng thời nhiều giải pháp đồng bộ, toàn diện, nhưng về trước mắt, cần tiến hành rà soát lại cán bộ lãnh đạo các cấp. Tập trung giải quyết những trường hợp mà dư luận có nhiều ý kiến. Kiên quyết xử lý kỷ luật đúng tổ chức, cá nhân liên quan trực tiếp đối với các vụ việc tiêu cực đã phát hiện trong thời gian gần đây. 

"Nhiệm vụ công tác tổ chức xây dựng Đảng trong thời gian tới hết sức nặng nề. Đường lối có đúng hay sai, tổ chức thực hiện có tốt hay không đều phụ thuộc vào cán bộ. Tôi chia sẻ với những khó khăn, thách thức mà các đồng chí đang phải đối mặt, song, Đảng và nhân dân tin tưởng vào bản lĩnh, ý chí, quyết tâm, sự nỗ lực, cố gắng vươn lên của cấp ủy các cấp, của từng cán bộ làm công tác tổ chức, xây dựng Đảng". (Trích phát biểu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng).

CÔNG MINH - NGỌC LONG - TẤN TUÂN

Nguồn: www.qdnd.vn

 

 

 

 

 

Đánh giá của bạn về bài viết

Tổng số: 0 Trung bình: NaN
ĐẠI HỘI ĐẠI BIỂU TOÀN QUỐC TRUNG ƯƠNG HỘI KHOA HỌC PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC - NHÂN TÀI VIỆT NAM NHIỆM KỲ III (2022 - 2027)HỘI NGHỊ, GIAO LƯU BAN LÃNH ĐẠO TW HỘI KHOA HỌC PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC - NHÂN TÀI VIỆT NAM VỚI CÁC ĐƠN VỊ TRỰC THUỘC VÀ BAN VẬN ĐỘNG THÀNH LẬP THÀNH HỘI NHÂN LỰC - NHÂN TÀI HÀ NỘI
VIETNET-ICTYVS VietnamViện Nghiên cứu phát triển Lãnh đạo chiến lược Viện Nghiên cứu chiến lược Thương hiệu và Cạnh tranhViện Khoa học đào tạo phát triển nhân lựcTrung tâm Thúc đẩy giáo dục và nâng cao năng lực phụ nữTrung tâm Giáo dục và phát triển