Sáng 15-2, tại Hà Nội, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội phối hợp với Hội Khoa học lịch sử Việt Nam (VN) tổ chức hội thảo khoa học cấp quốc gia “Cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc của Tổ quốc - 40 năm nhìn lại (1979-2019)”.
Phát biểu đề dẫn hội thảo, PGS-TS Trần Đức Cường, Chủ tịch Hội Khoa học lịch sử VN, cho hay hội thảo khoa học không phải để khoét sâu mối hận thù mà để nhắc lại một sự thật lịch sử, khẳng định sự nghiệp chính nghĩa của VN trong cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc của Tổ quốc.
“Không thể nào quên với mọi người dân Việt Nam”
GS Nguyễn Quang Thuấn, Chủ tịch Viện Hàn lâm khoa học xã hội VN, trong phát biểu khai mạc hội thảo nhấn mạnh: Dù đã trải qua 40 năm nhưng cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới Tổ quốc từ 1979 đến 1989 “là sự kiện không thể nào quên với mọi người dân VN”.
“Ngày 17-2-1979, Trung Quốc (TQ) đã nổ súng tấn công trên toàn tuyến biên giới phía Bắc từ Phong Thổ (Lai Châu) đến Móng Cái (Quảng Ninh) với chiều dài hơn 1.400 km. Nhân dân VN, trước hết là quân và dân sáu tỉnh biên giới phía Bắc đã kiên cường, anh dũng đánh trả để bảo vệ từng tấc đất của Tổ quốc và giành nhiều thắng lợi. Quân đội TQ đã phải chịu những tổn thất nặng nề. Đến ngày 18-3-1979, quân đội TQ cơ bản rút khỏi biên giới” - GS Nguyễn Quang Thuấn điểm lại.
Cũng theo GS Nguyễn Quang Thuấn, với tinh thần nhìn lại lịch sử, hội thảo này là dịp tôn vinh, tri ân những người đã ngã xuống để bảo vệ độc lập thiêng liêng của Tổ quốc. Từ đó thực hiện tốt hơn việc tri ân với những người có công với cách mạng nói chung và những người ngã xuống, bị thương ở biên giới phía Bắc nói riêng. Hội thảo cũng nhằm làm rõ những vấn đề còn tranh luận quanh cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc.
“Người bình thường trên thế giới không ai nghĩ rằng một dân tộc vừa trải qua 30 năm chiến tranh với thương tích đầy mình và có biết bao công việc phải làm để xây dựng lại đất nước lại đi khiêu khích rồi tấn công một nước khác, lại là một nước lớn hơn, thậm chí từng là đồng minh trong hai cuộc kháng chiến trước đó” - ông Trần Đức Cường nêu quan điểm, đồng thời phản bác quan điểm của các học giả TQ cho rằng cuộc chiến tranh chống VN chỉ là “phản công tự vệ”.
GS Phạm Hồng Tung (trái) và GS Vũ Dương Ninh tại hội thảo này cho rằng các cuộc chiến bảo vệ biên giới cần có vị trí xứng đáng trong sách giáo khoa và các công trình nghiên cứu khác. Ảnh: PV
Cuộc chiến sẽ có vị trí xứng đáng trong sách giáo khoa
Ở một góc độ khác, GS Vũ Dương Ninh (ĐH Quốc gia Hà Nội) cho rằng đã nhiều năm trôi qua nhưng các cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc (cả cuộc chiến ở biên giới phía Tây Nam và ở hải đảo của đất nước) không được trình bày một cách đầy đủ trong sách giáo khoa, trong những công trình nghiên cứu và trên nhiều sách báo khác.
“Tất cả những người VN đã từng đổ máu xương để gìn giữ từng tấc đất, từng hòn đảo của nước VN đều xứng đáng được vinh danh và được sự tri ân của nhiều thế hệ con cháu. Các sách giáo khoa về lịch sử, về văn học và nhiều môn khoa học xã hội khác cần quan tâm đầy đủ như chúng ta đã từng viết về hai cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ. Không khơi gợi hận thù song nhắc lại quá khứ để có cách ứng xử đúng đắn hôm nay và phòng ngừa cho ngày mai là điều rất cần thiết và cấp thiết đối với sự nghiệp bảo vệ độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ nước nhà” - GS Vũ Dương Ninh nêu ý kiến.
Đây cũng là quan điểm được GS Phạm Hồng Tung (ĐH Quốc gia Hà Nội) đưa ra. GS Phạm Hồng Tung cho hay chương trình giáo dục phổ thông mới sẽ viết chi tiết về cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc, cuộc chiến ở biên giới phía Tây Nam, bởi các cuộc chiến có ý nghĩa rất quan trọng trong lịch sử VN hiện đại.
“Tuy nhiên, cũng giống như cuộc chiến ở biên giới Tây Nam, cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc đến nay chưa được nghiên cứu và trình bày đầy đủ trên các diễn đàn công khai ở VN, đặc biệt là trong chương trình giáo dục phổ thông các cấp” - GS Phạm Hồng Tung nói.
Với vai trò là chủ biên chương trình lịch sử phổ thông, GS Phạm Hồng Tung cũng cho biết thêm chương trình giáo dục phổ thông mới “sẽ trình bày nội dung này toàn diện và cẩn trọng”. Trong đó, ở cấp THCS, hai cuộc chiến bảo vệ biên giới Tây Nam, phía Bắc và quá trình bảo vệ chủ quyền biển Đông sẽ được trình bày tóm lược ở sách giáo khoa lớp 9. Ở cấp THPT, trong sách lịch sử lớp 12, nội dung này được trình bày kỹ lưỡng hơn trong chủ đề “Cách mạng tháng Tám năm 1945, chiến tranh giải phóng dân tộc và chiến tranh bảo vệ Tổ quốc trong lịch sử VN (từ tháng 8-1945 đến nay)”.
Theo ông Tung, với cách này, học sinh sẽ được tìm hiểu lịch sử thuận lợi, sâu sắc hơn, tránh được bất kỳ sự can thiệp nào vào nội dung của chương trình giáo dục lịch sử nhân danh vấn đề nhạy cảm.
GS sử học Vũ Minh Giang cũng cho rằng đây là sự kiện lịch sử quan trọng, cần có vị trí xứng đáng trong các bộ sử của dân tộc, sách giáo khoa và các phương thức giáo dục lịch sử khác.
|
“Một dấu mốc không thể phai mờ” Sáng 15-2, tại tỉnh Hà Giang, Hội Cựu chiến binh tỉnh Hà Giang đã tổ chức tọa đàm kỷ niệm 40 năm cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc của Tổ quốc. Cuộc tọa đàm có sự tham dự của đông đảo các cựu chiến binh từ hơn 30 tỉnh/TP trong cả nước. Tham luận của các cựu chiến binh, những nhân chứng lịch sử trong những ngày tháng chiến đấu ác liệt cho thấy cuộc chiến đấu anh dũng và chính nghĩa của quân và dân ta bảo vệ biên giới phía Bắc năm 1979 sẽ mãi mãi được khắc ghi vào lịch sử giữ nước và dựng xây đất nước như một dấu mốc không thể phai mờ. Những tham luận tiếp tục khẳng định tính chính nghĩa của nước ta trong cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc của Tổ quốc. Riêng tại mặt trận Thanh Thủy, Vị Xuyên (tỉnh Hà Tuyên, nay là Hà Giang) cuộc chiến đấu tiếp diễn gian khổ, nhiều hy sinh, tổn thất trong suốt 10 năm sau đó (từ năm 1979 đến 1989), tại đây đã có hơn 5.000 cán bộ, chiến sĩ anh dũng hy sinh, trong đó đến nay còn 3.000 liệt sĩ chưa tìm thấy hài cốt.
Đại tá Nguyễn Kim Chung, nguyên Phó Chỉ huy trưởng về chính trị, Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Hà Tuyên cũ, nhớ lại: “Ở hướng Hà Tuyên, cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới kéo dài suốt 10 năm sau đó. Giai đoạn đầu là từ giữa tháng 2 đến giữa tháng 3-1979. Trong vòng một tháng này, địch sử dụng hàng chục sư đoàn với quân số trên 20.000 quân để phối hợp với lực lượng quân sự lớn trên toàn tuyến đánh vào hướng Hà Tuyên, trong đó trọng điểm là các đồn biên phòng, xã, huyện biên giới. Trước đó, tỉnh Hà Tuyên đã chủ động bố trí các lực lượng biên phòng, dân quân tự vệ, bộ đội địa phương tổ chức phòng thủ bảo vệ biên giới. Do đó, ngay từ ngày đầu đối phương đánh vào thì các đơn vị đã chiến đấu rất kiên cường, dũng cảm. Còn giai đoạn 2 từ sau tháng 3-1979 đến năm1989, đối phương sử dụng hai quân đoàn, 11 sư đoàn với quân số 17 vạn quân thay phiên nhau đánh vào hướng Hà Tuyên. Quân số của ta ở Hà Tuyên khi đó có 16 vạn, chiến đấu hy sinh anh dũng suốt 10 năm với nhiều hy sinh, tổn thất nhưng cuối cùng hoàn thành mục tiêu là bảo vệ được từng tấc đất thiêng liêng của Tổ quốc. Với mục tiêu chính nghĩa của cuộc chiến đấu bảo vệ Tổ quốc, chính sức mạnh đó cùng với hào khí của cả nước hướng về Hà Tuyên trong những ngày tháng lịch sử đó nên quân và dân tỉnh Hà Tuyên đã hoàn thành nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc”. (Theo vov.vn) |
